ยังอยู่กับเรื่องราวของความยากลำบากในวิกฤติสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งนอกจากเรื่องราวความขาดแคลนอาหารแล้ว เสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่มก็เป็นความยากลำบากอีกอย่างหนึ่งของชาวภูเก็ตในช่วงเวลานั้น
.
“แรกสงครามลำบาก เสื้อผ้าสมัยนั้นขาดก็ต้องปะ ไม่มีให้เปลี่ยน บางที่ปะกันพรุนไปทั้งตัว”

คือหนึ่งในภาพจำของนายจำรัส ภูมิภูถาวร หรือ "แป๊ะสุ่น" ผู้ก่อตั้งศูนย์การเรียนรู้บ้านกู้กู ซึ่งเป็นคนต้นเรื่องใน“นิทรรศการภาพจำสงครามโลก ภูเก็ต” ได้เล่าถึงภาพจำชีวิตในวิกฤติสงครามโลกครั้งที่ 2
.
เสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่มกลายเป็นสินค้าควบคุมในภาวะสงคราม รวมถึงเส้นดายที่ใชสำหรับ ปะ เย็บเสื้อผ้า การซื้อขายสินค้าเหล่านี้ต้องปันส่วนโดยรัฐเท่านั้น ตลอดทั้งในบริบทของภูเก็ต ซึ่งต้องใช้เรือในการขนส่งสิ่งของต่าง ๆ เรือเหล่านี้ได้ถูกรบกวนจากจากกองทัพฝ่ายสัมพันธมิตรในขณะนั้น ทำให้ไม่สามารถขนส่งเครื่องอุปโภคบริโภคมาส่งได้ ทำให้เกิดภาวะขาดแคลนอยู่บ่อยครั้ง
.
ด้วยเสื้อผ้าที่มีอยู่อย่างจำกัด จึงจำเป็นใช้เสื้อผ้าอย่างคุ้มค่าที่สุด ชาวภูเก็ตจึงต้องใช้การปะเย็บเสื้อผ้าเมื่อเวลาฉีกขาด เป็นการยืดเวลาการใช้ให้ได้มากที่สุด แต่วัสดุในการปะซ่อมเสื้อผ้าอย่างเส้นดายก็กลายเป็นสินค้าควบคุมและขาดแคลน พืชประจำถิ่นอย่าง “สัปปะรด” ได้กลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการแก้ปัญหานี้
.
“...เสื้อผ้าไม่มี ลำบาก ต้องนุ่งกระสอบแป้งหมี่ ถ้าขาดก็เย็บด้วยใยสัปปะรด ปะด้วยยางพารา...”

แปะสุ่นเล่าว่า คนภูเก็ตในช่วงสงคราม จะใช้ใยสับปะรดในการปะเย็บเสื้อผ้าแทนเส้นด้าย โดยวิธีการคือนำใบสับปะรดที่ปลูกไว้ในบริเวณบ้าน นำมาขูดด้วยช้อนหรือกระเบื้องแตกจนผิวด้านนอกออกหมด นำมาควั่นเป็นเส้น ตากลม ไว้ราว 1 -2 วัน จะได้เส้นใยสับปะรดที่เหนียว สามารถนำไปปะ หรือ เย็บเสื้อผ้าสำหรับสวมใสได้ ถือเป็นภูมิปัญญาของชาวภูเก็ตที่ใช้แก้ปัญหาในยามวิกฤติ
.
นอกจากนี้ ในช่วงเวลานั้น แป๊ะสุ่นยังกล่าวถึงวิธีการอีกแบบหนึ่งที่ชาวภูเก็ตที่ใช้ปะเสื้อผ้าที่ขาดในช่วงนั้นคือ การใช้น้ำยางพาราแทนกาวในการปะเสื้อผ้า แต่แป๊ะสุ่นบอกว่าการปะผ้าแบบนี้จะมีข้อเสียคือผ้าที่ปะจะดำจากรอยคราบของน้ำยาง ทำให้ไม่สวยงาม
.
เสื้อที่เต็มไปด้วยรอยปะเย็บจากใยสับปะรดถือเป็นภาพจำของแป๊ะสุ่นและชาวภูเก็ตในวิกฤติสงครามโลกครั้งที่ 2 เรื่องราวการปะผ้าด้วยใยสับปรดและยางพาราแสดงให้เห็นถึงการใช้ภูมิปัญญาการแก่ปัญหาและประโยชน์ยามสงครามของพืชประจำถิ่นขึ้นชื่ออย่าง “สับปะรด”
.
เข้าชมวิดิโอสาธิตการทำเส้นใยสับปะรดได้ที่ลิงค์นี้เลย
https://youtu.be/Z8QFFPGolmA
.
อ้างอิง/ข้อมูลเพิ่มเติม
บทสัมภาษณ์ นายจำรัส ภูมิภูถาวร (แป๊ะสุ่น) ศูนย์การเรียนรู้บ้านกู้กู "นิทรรศการภาจำสงครามโลก ภูเก็ต" มิวเซียมภูเก็ต