ขนมจัดเป็นอาหารที่คู่สำรับกับข้าวไทยมาตั้งแต่ครั้งโบราณ โดยใช้คำว่า "สำรับกับข้าวคาว-หวาน" โดยทั่วไปประชาชนจะทำขนมเฉพาะในงานเลี้ยง ทำบุญเลี้ยงพระ งานมงคลและงานพิธีการ 

ประเทศไทยครั้งยังเป็น สยามประเทศ ได้ติดต่อค้าขายกับชาวต่างชาติ เช่น จีน อินเดีย มาตั้งแต่สมัยสุโขทัยโดยมีการซื้อขายสินค้าซึ่งกันและกัน ตลอดจนแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมด้านอาหารการกินร่วมกันด้วย ต่อมาในสมัยอยุธยาและรัตนโกสินทร์ ได้มีการเจริญสัมพันธไมตรีกับประเทศอย่างกว้างขวาง ไทยได้รับเอาวัฒนธรรมด้านอาหารของชาติต่างๆ มาดัดแปลงให้เหมาะสมกับสภาพท้องถิ่น วัตถุดิบที่หาได้ เครื่องมือเครื่องใช้ ตลอดจนการบริโภคนิสัยแบบไทยๆ จนทำให้คนรุ่นหลัง ๆ แยกไม่ออกว่าอะไรคือขนมที่เป็นไทยแท้ ๆ และอะไรดัดแปลงมาจากวัฒนธรรมของชาติอื่น

ทองหยิบ ทองหยอด  ฝอยทอง เป็นขนมที่มีประวัติอันยาวนาน เกิดขึ้นในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช โดยมีชาวโปรตุเกสนำสูตรขนมฝอยทองมาเผยแพร่ให้แก่คนไทยในสมัยอธุยธา คือ ดอนญ่า มารี กีมาร์ เดอปิน่า(ท้าวทองกีบม้า, พ.ศ.2202-2265) ลูกครึ่งโปรตุเกส-ญี่ปุ่น ภริยาของเจ้าพระยาวิชาเยนทร์(คอนสแตนติน ฟอลคอน)  ท้าวทองกีบม้า มีหน้าที่เป็นหัวหน้าห้องเครื่องต้น ผู้ทำอาหารเลี้ยงต้อนรับคณะราชทูตจากฝรั่งเศสที่มาเยือนกรุงศรีอยุธยาในสมัยนั้น

เดิมคนไทยจะไม่นิยมนำไข่ในการทำขนม แต่จะใช้แป้ง กะทิ น้ำตาล มะพร้าว เป็นส่วนผสม แต่เมื่อชาวโปรตุเกสเข้าได้มีสอนการทำขนมที่มีส่วนผสมจากไข่ให้แก่คนไทย จนเป็นที่นิยมและได้ทำกันมาจนถึงปัจจุบัน

ฝอยทอง หรือ ในภาษาโปรตุเกสคือ  fios de ovos เป็นขนมมีลักษณะเส้นฝอยๆ สีทอง ทำจากไข่แดงของไข่เป็ด เคี่ยวในน้ำเดือดและน้ำตาลทราย

คนโปรตุเกสนิยมรับประทานกับขนมปัง กับอาหารมื้อหลักจำพวกเนื้อสัตว์ และรับประทานกับขนมเค้ก ต้นแบบมาจากจากเมืองอาไวโร่(Aveiro) เมืองชายฝั่งทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศโปรตุเกส

ทองหยิบ ประยุกต์มาจากขนม Trouxas de ovos หรือ Trouxas das Caldas

ทองหยอด ดัดแปลงมาจากขนม Ovos Moles อ่านออกเสียงว่า อวุช มอลึช มีถิ่นกำเนิดจากเมืองชายฝั่งทางตะวันตกเฉียงเหนือของโปรตุเกส รูปร่างของขนมต้นฉบับดูละม้ายคล้ายคลึงกับเปลือกหอย