...วันที่ ๒๒ เมษายน เวลาเช้า ๒ โมงถึงเกาะกูด เรื่อพระที่นั่งทอดสมอแล้ว พระยาตรังคภูมาภิบาล ข้าหลวงเทศาภิบาลมณฑลจันทบุรีลงเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท เวลา เช้า ๕ โมงเศษ ทรงเรือกรรเชียงเรือยนต์จูงไปส่งที่ปากคลองเกาะ ที่ปากคลองน้ำตื้นต้องเข็นหน่อยหนึ่ง แล้วตีกรรเชียงเข้าไปตามลำคลองเสด็จขึ้นที่ธาร ทรงพระดำเนิรไปจนถึงน้ำตก ที่น้ำตกนี้ตกลงมาจากน่าผาลงมาในแอ่งลึกเปน รูปกลมราวคนทำ ประทับทอดพระเนตรน้ำตกแลทรงฉายพระบรมรูปพร้อมด้วยเจ้านายข้าราชการที่ตามเสด็จ แลได้ทรงจาฤกอักษรพระบรมนามาภิธัยย่อ ว.ป.ร. แลศก ๑๓๐ ไว้ที่น่าผาใหญ่ข้างแอ่งแห่งหนึ่ง แล้วทรงรดน้ำพระมหาสังข์แลทรงเจิมที่พระบรม-นามาภิธัย ทหารแตรเดี่ยวบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี แลได้พระราชทานนามธารที่นี้ว่า “ธารสนุก” แลนามคลองที่เสด็จเข้าไปว่า “คลองสนุกน้อย”

         วันที่ ๒๓ เมษายน เวลาเช้า ๓ โมงเศษ ทอดสมอเรือพระที่นั่งที่เกาะช้าง เวลาบ่าย ๔ โมงเศษทรงเรือกรรเชียงเรือยนต์จูงไปขึ้นทางหาดทรายที่ธารคลองมะยม ทรงพระดำเนิรไปถึงธารน้ำตกชั้นล่าง ทรงฉายพระบรมรูปแลได้ทรงจาฤกอักษรพระบรมนามาภิธัยย่อ ว.ป.ร. แลศก ๑๓๐ ไว้ที่ศิลาริมแอ่งที่ธารน้ำตกนั้นแห่งหนึ่ง เวลาย่ำค่ำ ๔๐ นาที เสด็จกลับถึงเรือพระที่นั่งเวลา ๑๑ ทุ่มออกเรือพระที่นั่ง¹...