ในจังหวัดตราดมีการค้นพบโบราณวัตถุขอมด้วยเช่นกัน ได้แก่ ศิวลึงค์ ซึ่งเป็นรูปเคารพแทนพระศิวะ เทพสูงสุดของศาสนาฮินดู ไศวนิกาย สลักจากหินทรายพบที่บ้านหนองใหญ่ ตำบลห้วยแร้ง อำเภอเมือง จังหวัดตราด ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 โดย พระยานรเชษฐ์วุฒิไวยจางวาง เจ้าเมืองตราดสมัยนั้น ได้นำมาประดิษฐานไว้ในศาลเจ้าพ่อหลักเมืองคู่กับหลักเมืองตราดจวบจนปัจจุบัน¹

         รูปแบบของศิวลึงค์ที่จังหวัดตราด เป็นแบบที่สลักแบ่งแยกชัดเจนออกเป็น 3 ส่วน คือ พรหมภาค (ส่วนฐานสี่เหลี่ยมล่างสุด) วิษณุ และรุทรภาค ในเรื่องความเชื่อคนจังหวัดตราดนิยมกราบไหว้ขอพรศิวลึงค์ ด้านสุขภาพและรักษาโรคภัยไข้เจ็บ

        องค์ศิวลึงค์ที่พบในจังหวัดตราดยังเป็นข้อถกเถียงถึงแหล่งที่มาว่ามาจากที่ใดในสมัยใดก่อนที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้นำมาประดิษฐ์ไว้ที่ศาลหลักเมืองในปัจจุบัน รองศาสตราจารย์ ดร.ศานติ ภักดีคำ หัวหน้าสาขาวิชาภาษาเขมรผู้เชี่ยวชาญสันนิษฐานว่าน่าจะอยู่ในพุทธศตวรรษที่ 12 – 14

......................................

¹ สำนักงานพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม. (2553). พิพิธภัณฑสถานเมืองตราด. (พิมพ์ครั้งแรก). กรุงเทพ: หจก.พระราม ครีเอชั่น, 48