ลายปูนปั้นประดับวิหารที่อยู่ภายในวัดนางพญา อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย นั้นเป็นฝีไม้ลายมือของช่างพุทธศิลป์โบราณสร้างถวาย สร้างเพื่อตกแต่งวิหารเพื่อเป็นพุทธบูชา วิหารวัดมีความงามโดยก่อด้วยศิลาแลงมีมุขหน้าและมุขหลัง และเจาะช่องรับแสงแบบขอมโบราณเพื่อให้แสงสว่างภายในวิหาร ซึ่งผนังทางด้านทิศใต้ของวัดมีลวดลายปูนปั้นที่สวยงาม เป็นลวดลายปูนปั้นทำเป็นกึ่งมนุษย์กึ่งวานรกำลังวิ่ง บางส่วนถูกทำลายไปอย่างน่าเสียดาย มีรูปลวดลายพรรณพฤกษาและรูปเทพพนม ซึ่งนับเป็นฝีมือช่างชั้นยอดด้วยมีความอ่อนช้อยงดงามเป็นศิลปะสร้างแรงบันดาลแก่ผู้พบเห็น และที่สำคัญคือลายปูนปั้นที่วัดนางพญาเป็นแรงบันดาลใจให้ช่างฝีมือท้องถิ่นนำไปพัฒนาเป็นลวดลายเครื่องประดับเงินและทอง ที่รู้จักกันในนาม “ทองโบราณสุโขทัย”

     การผลิตในช่วงแรกเป็นเพียงการทำงานตามสั่งของลูกค้าเท่านั้น ไม่มีการขายหน้าร้านเหมือนปัจจุบัน โดยการแกะแบบลวดลายจากของโบราณ เช่น เส้นถักสำริดโบราณที่ลูกค้านำมาให้ทำเลียนแบบ จนพัฒนามาเป็นงานทองสุโขทัยเริ่มมีรูปแบบเฉพาะตัว

     ในระยะแรกนั้นกลุ่มลูกค้าของทองสุโขทัย  คือคนที่สนใจนิยมสะสมของเก่าและชื่นชอบในงานศิลปะ งานทองสุโขทัยนั้นเป็นงานหัตถกรรมที่ใช้มือทำขึ้นมาล้วนๆ ต้องใช้เวลาในการผลิตนานและได้ปริมาณน้อย นอกจากนี้ยังใช้ทองสูง ๙๙.๙๙%  ทำให้ทองโบราณสุโขทัยมีสีสวยแปลกตากว่าทองทั่วไปและเป็นที่นิยมอย่างมากในปัจจุบัน

     นอกจากทองโบราณที่ขึ้นชื่อของสุโขทัยแล้วงานฝีมือที่สวยงามไม่แพ้กันคืองานทำเงินโบราณ ซึ่งเป็นการพัฒนาต่อยอดมาจากงานทองโบราณ ปัจจุบันเงินโบราณและทองโบราณเป็นที่นิยมอย่างมากและนับเป็นมรดกแผ่นดินที่สำคัญของสุโขทัยและแผ่นดินพระร่วง

ขอขอบคุณเนื้อเรื่องและภาพถ่ายจาก

   องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) สำนักงานพื้นที่พิเศษอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย - ศรีสัชนาลัย - กำแพงเพชร (อพท.๔)