หลวงพ่อเพชรคู่เมือง        ลือเลื่องปลาบึกหาดไคร

 แหล่งผ้าทอน้ำไหล           ประตูใหม่อินโดจีน

                 เชียงของเป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดเชียงราย มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบสลับกับเทือกเขา มีพื้นที่ด้านทิศตะวันออกบางส่วนติดกับแม่น้ำโขงซึ่งฝั่งตรงข้าม คือ เมืองห้วยทราย แขวงบ่อแก้ว สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีประชากรหลายเชื้อชาติทั้ง ไทลื้อ ขมุ  มูเซอ ทำให้มีอารยะธรรมที่หลากหลายโดยความเป็นนามว่า“เชียงของ” มาจากคำว่า“เชียง”ที่หมายถึงเมือง และ “ของ” ที่เพี้ยนจาก “ขร” ใน “ขรราช”ที่แปลว่า แม่น้ำโขง

ดังนั้น เชียงของ จึงหมายถึง เมืองลุ่มแม่น้ำโขง นั่นเอง

เชียงของยุคตำนาน

          จากตำนานพื้นเมือง กลุ่มชนดั่งเดิมที่อาศัยอยู่บริเวณเชียงของ คือ “ตำมิละ” ชาวตำมิละแต่เดิมนับถือผีสาง แต่เมื่อพระพุทธเจ้าได้เสด็จมาโปรดแล้วจึงนับถือพระพุทธศาสนา                      มีเรื่องเล่าว่าในสมัยพุทธกาลพระพุทธเจ้าได้เสด็จข้ามแม่น้ำโขงมาทางทิศตะวันตกเฉียงใต้แล้วประทับ  ณ บ้านตำมิละ ซึ่งตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำโขงพระองค์ทรงได้แสดงธรรมโปรดชาวตำมิละให้ตั้งอยู่ในหลักเบญจศีล  ก่อนที่พระองค์จะเสด็จจากไป บ้านตำมิละก็ได้ทูลขอสิ่งที่จะแทนพระองค์ต่อไปในอนาคต พระองค์จึงประทาน พระเกศาสองเส้นให้ และตรัสสั่งให้นำเกศาทั้งสองเส้นไปบรรจุและฝังแยกกันทางซ้ายมือเส้นหนึ่ง ทางขวามือ  เส้นหนึ่ง โดยวัดระยะทางให้เท่ากันจากที่พระองค์ประทับอยู่เชื่อว่าที่ที่ฝังกลายเป็นเจดีย์ในสมัยต่อมา  บ้านตำมิละร้างไปอย่างไรไม่ปรากฏ เล่าสืบต่อกันมาว่า บริเวณร้างตำมิละก็คือ “บ้านร้อยเต่า”   

เจดีย์ที่บรรจุพระเกศา องค์ซ้าย (เจดีย์วัดหลวง)                       เจดีย์ที่บรรจุพระเกศา องค์ขวา (เจดีย์วัดแก้ว)

เชียงของยุคพม่ายึดครอง-ฟื้นฟู

ในประวัติศาสตร์สมัยพระเมกุฏิเป็นเจ้าเมืองเชียงใหม่ ในยุคนี้เมืองเชียงของก็ตกเป็นเมืองขึ้นของพม่าแต่ได้กองทัพเมืองเชียงใหม่ร่วมกับกองทัพไทยมาขับไล่พม่าได้สำเร็จ และประมาณ พ.ศ.2358 เมืองเชียงของได้รับการฟื้นฟูขึ้นมาอีกครั้งหลังจากที่เจ้านครน่านได้แต่งตั้งให้เจ้ารำมะเสนยกเอาพลเมืองเชียงของที่แตกหนีจากเมืองเชียงของไปอยู่น่านให้มาตั้งเมืองเชียงของใหม่ เมื่อสร้างเสร็จแล้วได้เชิญเจ้ารำมะเสนมาเป็นเจ้าเมืองเชียงของ

จาก “เมือง” มาเป็น “อำเภอ”

          เชียงของมีฐานะเป็น เมือง มาแต่เดิม และมีฐานะอำเภอในปัจจุบันสืบเนื่องมาจากในรัชสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงรวบรวมหัวเมืองของอาณาจักรล้านนาเป็นมณฑลพายัพ โดยเมืองเชียงของได้ถูกจัดให้ขึ้นกับพายัพภาคเหนือ และ พ.ศ. 2459 กระทรวงมหาดไทยได้มีประกาศเปลี่ยน “เมืองเชียงของ”เปลี่ยนเป็น “อำเภอเชียงของ” และขึ้นกับจังหวัดเชียงราย นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาและได้มีการแต่งตั้ง น้อย จิตตางกูร เป็นในอำเภอคนแรกของอำเภอเชียงของ