วัดศรีจอมเรือง

ศิลปะไทใหญ่

          พ.ศ.๒๔๔๒ เมืองพะเยาเกิดการจราจล เกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครองในหัวเมืองในสมัยรัชกาล ที่ ๕ ชาวพะเยาได้พากันหนีไปอยู่ที่เมืองลำปาง หลังจากนั้นประมาณ พ.ศ. ๒๔๔๗ จึงพากันกลับมาบูรณะบ้านเมืองดังเดิม ชาวไทใหญ่ที่มาด้วยครั้งนั้น ได้มาบูรณะวัดจองคำขึ้นมาใหม่ โดยมี จองมูกร๊ง จองส่างคำ จองส่างอ่อง จองกู่ ลุงลายคำ ลุงมา เป็นประธาน แล้วไปนิมนต์พระพม่าจากลำปางมาอยู่ที่วัด ทำให้นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมามีพระพม่ามหานิกายมาจำพรรษาอยู่ที่วัด ทำให้วัดนี้ได้กลายเป็นวัดที่มีความผสมผสานศิลปะของไทใหญ่ พม่า และล้านนา

        พะเยาเป็นเมืองที่มีความเป็นมายาวนานทางด้านประวัติศาสตร์ แต่ถูกลดฐานนะของเมืองลงในหน้าประวัติศาสตร์ ในช่วงหนึ่งของเมืองพะเยามีการอพยพเคลื่อนย้ายชุมชนไทใหญ่มาจากดินแดนตอนเหนือของไทยในปัจจุบัน เมื่อเกิดการอพยพย้ายถิ่นของชุมชนต่างๆ สิ่งที่เกิดขึ้นคือการผสมผสานศิลปวัฒนธรรมเข้าด้วยกัน สิ่งที่ติดตามมานั่นก็คือการสร้างงานพุทธศิลป์ที่ผสมผสานงานศิลปะของไทใหญ่กับพุทธศิลป์ของล้านนาเข้าด้วยกันดังปรากฏหลักฐานไว้ในเมืองพะเยานั่นคือ วัดศรีจองเรือง

           วัดศรีจอมเรือง เป็นวัดที่มีรูปแบบสถาปัตยกรรมแบบไทใหญ่ ตั้งอยู่บนจอมเขาสูง ชาวบ้านมักเรียกกันว่า

“วัดจองคำ”  เป็นวัดท่ามกลางชุมชนไทยที่มีวิถีชีวิตที่โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง ซึ่งวัดศรีจอมเรืองนั้น เป็นวัดของชุมชนไทใหญ่ ทั้งวิหารและกุฏิของพระสงฆ์เป็นสถาปัตยกรรมแบบไทใหญ่ ประตูโขงของวัดเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของศิลปะไทใหญ่ วิหารและพระอุโบสถเป็นหลังเดียวกัน ภายในมีพระพุทธรูปศิลปะล้านนาลงรักปิดทอง ด้านหลังอุโบสถมีเจดีย์ศิลปะไทใหญ่ มีซุ้มจรนำทั้งสี่ด้าน ปัจจุบันทางวัดกำลังสร้างเจดีย์ชเวดากองจำลอง ไว้เป็น

ศาสนสมบัติในพระพุทธศาสนา