ตั้งอยู่บริเวณ หมู่ 5 บ้านป่าอ้อ ตำบลแม่ยาว อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย อยู่ริมแม่น้ำกกตรงข้ามกับหาดเชียงราย ลักษณะเป็นภูเขาหินลูกเดียว สูงประมาณ 800 เมตร ถ้านั่งเรือผ่านสามารถมองเห็นทัศนียภาพบริเวณโดยรอบภายนอกถ้ำ ภายในถ้ำพระมีพระพุทธรูปองค์ใหญ่เป็นพระประธาน และยังมีพระพุทธรูปบูชาอีกหลายองค์ นอกจากนี้ในถ้ำยังมีหินงอก หินย้อย ที่สวยงาม และมีค้างคาวอยู่จำนวนมาก นอกจากถ้ำพระแล้ว ภายในภูเขาหินลูกนี้ยังมีถ้ำอื่นๆอีกคือ ถ้ำช้างล้วง ถ้ำลม และถ้ำหวาย ตามประวัติของโบราณสถาน

ในสมัยก่อนถ้ำพระแห่งนี้และแม่น้ำกกจะชนกับตัวถ้ำ และตัวถ้ำนี้จะอยู่สูงมีโพรงหินต่างๆเยอะมาก มีเรื่องเล่าขานกันว่าในอดีตเคยมีเรือของกษัตริย์มาชนกับปากถ้ำและได้เสียชีวิตลง ชาวบ้านจึงได้นำเรือไปไว้ที่ฝั่งด้านล่างของตัวถ้ำ ต่อมาน้ำก็ค่อยๆแห้งลง ชาวบ้านกับพระสงฆ์จึงได้สร้างพระพุทธรูปทั้งองค์เล็กและองค์ใหญ่เก็บไว้ในถ้ำมากมาย ซึ่งตามความเชื่อของชาวบ้าน ถ้ามีการป่วยไข้ก็จะนำพระมาขอขมาและถวายต่อพระพุทธรูปและเก็บพระที่นำมาถวายไว้ในถ้ำ จนกลายเป็นสุสานพระคือ พระที่ไม่สวย แขนหัก ขาหัก รูปทรงไม่ค่อยงาม ก็นำมาเก็บรวมๆไว้ที่นี่จำนวนมาก จึงกลายเป็นสุสานพระ และต่อมาจึงได้เปลี่ยนชื่อตามชื่อภูเขาว่า“ถ้ำพระ”

ในสมัยก่อนนั้นจะห้ามผู้หญิงขึ้นบนถ้ำ เพราะถือว่าเป็นการลบหลู่ต่อกษัตริย์ที่ตายไปและพระพุทธรูปต่างๆข้างในถ้ำ ยังมีเรื่องเล่ากันต่อว่า ในสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง ทหารญี่ปุ่นได้ยกทัพผ่านมาทางถ้ำพระ ในขณะเดียวกันได้ขนเอาพระภายในถ้ำบางส่วนไปด้วย โดยมีความคิดว่าถ้าเอาพระไปต้มกินจะทำให้ร่างกายแข็งแรง มีอายุยืน ต่อมาชาวบ้านได้ยินข่าวว่าทหารญี่ปุ่นได้ล้มตายลง เพราะนำพระไปต้มกิน ทำให้ท้องเสียตายกันเป็นจำนวนมาก ต่อมาได้มีการบูรณะถ้ำพระและชาวบ้านได้นำพระประธานมานั่งทับตรงสุสานพระ โบราณสถานถ้ำพระแห่งนี้ยังมีความสำคัญครั้งหนึ่งพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 7 เคยเสด็จประพาสเมื่อปี พ.ศ. 2469 ในทุกๆปีจะมีงานประเพณีสรงน้ำถ้ำพระขึ้น ซึ่งจะมีทั้งพิธีทำบุญตักบาตร เจริญพระพุทธมนต์ และพิธีสรงน้ำโดยมีพระภิกษุสงฆ์จากหัววัดต่างๆในเชียงรายมาร่วมพิธีโบราณสถานถ้ำพระแห่งนี้ ยังเป็นที่จารึกพระปรมาภิไธยย่อของรัชกาลที่ 6 อีกด้วย