ประเพณีการแห่ผีตลก-ผีขน

          ประเพณีการแห่ผีตลก – ผีขน เกิดขึ้นช่วงเทศกาลออกพรรษา คือ เดือนตุลาคม ชาวท่าปลาเรียกสิ่งประดิษฐ์ที่มีลักษณะคล้ายหัวโขนตกแต่งให้ดูน่าเกลียดน่ากลัวแตกต่างกัน ชาวตำบลท่าปลาเรียกว่า ‘หัวผีตลก’ ส่วนชาวตำบลหาดล้า ตำบลท่าแฝก เรียกว่าหัวผีขน แต่สิ่งที่เหมือนกัน คือ เป็นประเพณีที่ชาวตำบลหาดล้า ตำบลท่าปลา ถือปฏิบัติสืบทอดกันมานานแล้ว โดยมีความเชื่อเกี่ยวกับนรก สวรรค์ การทำบุญทำทานตามพระพุทธศาสนาให้กับผีเปรต ผีนรก ที่หิวโหยต้องการอาหารยังชีพโดยการขอส่วนบุญจากมนุษย์ จนกว่าจะใช้หนี้กรรมหมดสิ้น เพื่อจะได้ไปเกิดในชาติภพใหม่ต่อไป

            ผู้ชายที่จะสวมหัวผีตลก–ผีขนจะต้องเข้าร่วมพิธีกรรมสวมหัวผีตลก–ผีขนในป่าช้าจึงจะสามารถ ร่วมขบวนแห่ได้ สำหรับข้าวตอก ดอกไม้ ต้นกล้วย ต้นอ้อย ต้นกู๊ก ต้นข่า ที่แห่ไปนั้นก็เพื่อนำไปตกแต่งวิหารหรือศาลาการเปรียญให้เสมือนป่าหิมพานต์ ระหว่างทางจะมีการตีฆ้อง ตีกลอง กระตุ้นให้เกิดความสนุกสนานครื้นเครง เชิญชวนชาวบ้านร่วมทำบุญ การบริจาคทาน วัตถุปัจจัยต่าง ๆ ประเพณีการแห่ผีตลก–ผีขนมีวัตถุประสงค์ที่สำคัญ คือ การสืบทอดพระพุทธศาสนาให้ยั่งยืน แสดงให้พุทธศาสนิกชนเห็นว่าเมื่อทำชั่วแล้วจะไปเกิดเป็นผีเปรต ผีนรกหน้าตา น่าเกลียดน่ากลัวต้องเป็นทุกข์เที่ยวขอส่วนบุญส่วนกุศลกับชาวบ้าน เป็นการเตือนสติคนให้ละเว้นความชั่ว ประกอบแต่ความดีนั่นเอง

          การเล่นแห่หัวผีตลกหรือหัวผีขนของชาวอำเภอท่าปลา มีการเล่นสืบทอดต่อๆ กันมาเป็นประเพณีนาน มากแล้ว จากการสอบถามและศึกษาข้อมูลจากบุคคลและเอกสารต่างๆ พบว่า ประเพณีนี้ ซึ่งคนท่าปลาจะเล่นกันใน ๒ โอกาสงานคือ ในงานบวชพระและงานเทศกาลออกพรรษา โดยคนท่าปลาในตำบลท่าปลาจะนิยมเล่นแห่หัว ผีตลกหรือหัวผีขนในช่วงเทศกาลออกพรรษา ส่วนคนท่าปลาในตำบลหาดล้า และตำบลท่าแฝก จะนิยมเล่นแห่ หัวผีขนในโอกาสงานแห่นาคบวชพระภิกษุ และจากการสอบถามคนเฒ่าคนแก่ชาวท่าปลาทั้งหลายที่มีอายุมากกว่าแปดสิบเก้าสิบปี ก็จะได้รับคำตอบว่าตั้งแต่เกิดมาก็เห็นประเพณีการแห่หัวผีตลกหรือหัวผีขนแล้ว จึงกล่าวได้ว่าประเพณีการเล่นแห่หัวผีตลกหรือผีขนของคนท่าปลานี้ได้มีการสืบทอดกันมาแล้วนับร้อยปี

           ปัจจุบัน เมื่อคนท่าปลาได้อพยพโยกย้ายมาอยู่ในที่แห่งใหม่อันเนื่องมาจากการสร้างเขื่อนสิริกิติ์เป็นเหตุให้แผ่นดินแหล่งวัฒนธรรมที่อาศัยอยู่เดิมถูกน้ำท่วม คนท่าปลาที่อยู่ในตำบลต่างๆ ได้แก่ ตำบลท่าแฝก ตำบลหาดล้า ตำบลท่าปลา ได้ย้ายมาอยู่ร่วมกันที่ตำบลจริม ทำให้ปัจจุบันคนตำบลจริมก็ได้มีการละเล่นสืบทอดประเพณีการแห่หัวผีตลกหรือผีขนนี้ด้วย

          ประเพณีการแห่หัวผีตลกหรือผีขนของคนท่าปลาได้ถูกสืบทอดต่อๆกันมาจากรุ่นสู่รุ่น แต่เดิมยังไม่ได้มีการจัดประเพณีที่ยิ่งใหญ่ แต่ในช่วงสี่ห้าปีที่ผ่านมานี้ อำเภอท่าปลาได้มีการสืบสานประเพณีนี้อย่างยิ่งใหญ่มากขึ้น โดยมีการจัดงานสืบสานวัฒนธรรมประเพณีและของดีอำเภอท่าปลาขึ้นเป็นประจำทุกปี ซึ่งในงานนี้จะมีขบวนแห่หัวผีตลกหรือหัวผีขนด้วยอย่างยิ่งใหญ่สร้างความประทับใจให้แก่คนมาร่วมงานอย่างมาก

ขอบคุณภาพและเนื้อหา จาก

www.m-culture.go.th

www.trueplookpanya.com

http://www.utdid.com

www.nairobroo.com