คนบ้านโคกถือกำหนดให้มีประเพณีบุญกองข้าวในเดือนสาม ขึ้นสามค่ำของทุกปี ก็เพราะคนอีสานเชื่อว่า ในเดือนสาม ขึ้นสามค่ำของทุกปีฟ้าจะไขประตูฝน ฟ้าจะร้องฝนจะตก คนโบราณจะคอยสังเกตเสียงของฟ้าร้อง ว่าร้องมาจากทางทิศใด เพื่อมาทำนายน้ำฝนว่าจะมากหรือน้อย เพื่อเตรียมตัวรับกับสถานการณ์น้ำในฤดูกาลทำนาในปีหน้าบุญกองข้าวเป็นประเพณีบุญที่เปิดโอกาสให้ชาวนาในท้องถิ่นนั้นๆ ได้ทำบุญร่วมกัน หลังจากที่เสร็จสิ้นภาระในการเก็บเกี่ยวข้าวในนา ดังนั้นช่วงเวลาในการทำบุญกุ้มข้าวใหญ่ จึงกำหนดเอาเวลาระหว่างเดือนยี่ถึงเดือนสาม การทำบุญนั้นชาวนาทุกคนจะมาร่วมเป็นเจ้าภาพ

           จุดมุ่งหมายของการทำบุญกุ้มข้าวใหญ่คือ เพื่อร่วมกันจัดหาทุนทรัพย์ให้แก่ทางวัดเพื่อเป็นกองทุนในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา ในการบริจาคคราวนี้ชาวบ้านจะไม่บริจาคเงินแต่จะบริจาคเป็นข้าวเปลือก เหตุผลเพราะชาวนาไม่มีเงินแต่มีข้าว อันเป็นผลผลิตจากน้ำพักน้ำแรงของตนเป็นประการที่หนึ่ง ประการที่สองก็เพื่อจะได้ทำบุญด้วยข้าวในยุ้งของตนเองจะบริจาคมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับศรัทธาและข้าวในนาของแต่คนละ แต่เมื่อคนร่วมกันบริจาคก็จะได้กองข้าวกองใหญ่ดังที่บ่งไว้ในชื่อประเพณีการทำบุญครั้งนี้ว่า บุญกุ้มข้าวใหญ่ ซึ่งก็หมายถึงบุญกองข้าวใหญ่นั่นเอง

            ชาวบ้านแต่ละหมู่บ้านนำข้าวสารมากองรวมกันก่อเป็นรูปเจดีย์เรียกว่า บุญกองข้าวใหญ่  ซึ่งเป็นการแสดงถึงความสามัคคีเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน และได้มีการทำพิธีบายศรีสู่ขวัญทำบุญข้าวเปลือกเพื่อรำลึกถึงพระคุณของข้าว เป็นการขอขมาพระแม่โพสพ โดยข้าวที่แต่ละบ้านนำมากองรวมกันทั้งหมด เมื่อเสร็จพิธีแล้วก็จะนำไปขายเพื่อนำเงินไปบริจาคให้กับทางวัดทั้งหมดทั้งนี้เนื่องจากตำบลบ้านโคก มีสภาพพื้นที่เป็นที่ราบเชิงเขา ประชาชนโดยส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม และ มีอาชีพทำนา ทำไร่ข้าวโพด หลังฤดูการเก็บเกี่ยว จะมีการทำบุญกองข้าวใหญ่    ซึ่งถือว่าเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ โดยมีขบวนรถแห่ของตำบลบ้านโคก ตำบลนาขุม ตำบลบ่อเบี้ย ตำบลม่วงเจ็ดต้น และ การประกวดอาหารพื้นบ้าน การประกวดข้าวหลาม ข้าวแดกงา ข้าวโขกและข้าวจี่ การออกร้านค้าชุมชนในเขตเทศบาลตำบลบ้านโคก ทั้งนี้  เพื่อเป็นการส่งเสริมประเพณีอันดีงามของท้องถิ่น โดยให้ประชาชนมีส่วนร่วมอนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณีงานก่อเจดีย์บุญกองข้าวใหญ่ รวมทั้งเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่นให้สืบทอดสู่ลูกหลานในอนาคต

ขอบคุณภาพและเนื้อหา จาก

www.m-culture.go.th

http://pitloknews.com