ประเพณีก่อพระทรายน้ำไหล เป็นวันทำบุญขึ้นปีใหม่ไทยที่นิยมปฏิบัติต่อกันมาในภาคตะวันออกและภาคกลางบางจังหวัด  โดยชาวบ้านจะนิยมก่อนพระเจดีย์ทรายถวายเป็นพุทธบูชา  ซึ่งจะกำหนดจัดงานหลังวันสงกรานต์ประมาณ 5 – 6 วัน 

การก่อเจดีย์ทราย คือ การขนทรายมากองแล้วรดน้ำเอาไม้ปั้นกลึงเป็นรูปทรงเจดีย์ หรือ ทำเป็นกรวยเล็กๆ ก่อให้ครบ ๘๔,๐๐๐ กอง เท่าจำนวนพระธรรมขันธ์ ตกแต่งด้วยการปักธงทิวและดอกไม้อย่างสวยงาม เมื่อก่อพระเจดีย์ทรายและจัดเตรียมบริขารเพื่อถวายพระแล้วเสร็จ  พระสงฆ์ก็จะพิจารณาบังสุกุล  ทำบุญเลี้ยงพระ และเลี้ยงคนที่ร่วมงานด้วย เป็นประเพณีที่สนุกสนานในเทศกาลสงกรานต์

วัดที่อยู่ใกล้ห้วย หนอง คลอง บึง จะจัดประเพณีก่อพระทรายน้ำไหลขึ้น วิธีการ คือ การขุดลอกทรายที่น้ำฝนซัดไหลมาลงรวมอยู่ตามเส้นทางน้ำ ถือเป็นการขนทรายเข้าวัดและพัฒนาท้องถิ่นโดยการร่วมแรงคนในหมู่บ้าน เพื่อร่วมบุญขุดลอกเส้นทางน้ำให้สะอาด เมื่อเข้าสู่ฤดูฝนน้ำฝนจะได้ไหลสะดวก

แต่ในปัจจุบันสภาพบ้านเมืองเปลี่ยนแปลงไป การขนทรายเข้าวัดเปลี่ยนเป็นซื้อจากรถขนทราย วัดไม่มีความจำเป็นที่จะต้องใช้ทรายในการสร้างปูชนียสถาน และคูคลองที่ทรายเคยซัดไหลมารวมกันถูกตัดเป็นถนน งานก่อพระทรายน้ำไหลเปลี่ยนสภาพ เรียกกันสั้นๆ ลงเหลือแค่ “วันไหล” หรือ “ประเพณีวันไหล”

ที่มาข้อมูล https://th.wikipedia.org

ที่มารูปภาพ https://travel.kapook.com