ประเพณแจงรวมญาติ อำเภอทองแสนขัน จังหวัดอุตรดิตถ์  การจัดประเพณีนี้จะมีขึ้นระหว่าง วันที่ ๙ - ๑๑ เดือนเมษายนของทุกปี ประเพณีงานแจงนี้ คือ การทําสังคายนาร้อยกองพระธรรมวินัยให้เป็นหมวดหมู่ เมื่อสมัยพุทธกาลได้ทําสังคายนาขึ้น ณ ถ้ำสัตตบรรณคูหาแขวงเวพาละบรรพต สาเหตุที่ทําสังคายนา เพราะสุภัทธะกล่าวจาบจ้วงพระธรรมวินัยในช่วงที่ถวายพระเพลิง พระบรมศพพระพุทธเจ้าได้เพียง ๗ วัน พระมหากัสปะทราบจึงได้ประชุมสงฆ์ทําสังคายนาขึ้นที่ถ้ำสัตตบรรณคูหาแขวงเวพาละบรรพตมีพระเจ้าอาชาติสัตรูเป็นผู้อุปถัมภก   พระมหากัสปะรวมพระอรหันต์ ๕๐๐ รูป ทําสังคายนา ๗ เดือน จึงได้ พระไตรปิฎก ๘๔,000  พระธรรมขันธ์ การทําแจงหรือการทําสังคายนาจึงสืบทอดต่อกันมาจนถึงปัจจุบันนี้

            การเทศนาแจงรวมญาตินั้น เรียกโดยย่อว่าการเทศน์แจง เป็นการเทศน์เพื่อบอกบุญกุศลที่พุทธศาสนิกชนนิยมทํากันในงาน ฌาปนกิจศพเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งจะมีพระเทศน์ จํานวน ๓ รูป  โดยสมมุติเป็นพระมหากัสปะ ๑ รูป เป็นพระอุบาลี ๑ รูป  เป็นพระอานนท์ ๑ รูป

           ประเพณีแจงรวมญาติ มีความมุ่งหมายให้ชาวบ้านได้มีส่วนร่วมในการแสดงออกซึ่งความเลื่อมใสศรัทธาต่อพุทธศาสนา แสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ ความสามัคคีของชุมชน โดยนําความศรัทธาในพระพุทธศาสนาในเรื่องการอุทิศส่วนบุญส่วนกุศล ให้แก่ผู้ที่ล่วงลับมาเป็นจุดรวมจิตใจของชาวบ้าน และยังเป็นการ ลดค่าใช้จ่ายที่แต่ละครัวเรือนจะจัดพิธีทําบุญแจงเองที่บ้าน โดยแต่ละครอบครัวจะนํารูปบรรพบุรุษที่เสียชีวิตไปแล้วมาแขวน รวมกัน ทั้งนี้ เพื่อให้ชาวบ้าน ลูกหลานในหมู่บ้านได้เข้ามามี ส่วนร่วมในการสืบสานวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามของท้องถิ่น ให้คงอยู่สืบไป

ขอบคุณภาพและเนื้อหา จาก

สำนักงานวัฒนธรรม จังหวัดอุตรดิตถ์

สำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์

www.m-culture.go.th