#นีลอาร์มสตรองเหยียบดวงจันทร์

ข่าวการเหยียบดวงจันทร์ครั้งแรกของนีล อาร์มสตรอง ในปี ค.ศ.1969 สร้างแรงสะเทือนไม่น้อยต่อระบบความเชื่อของมนุษย์ชาติ โดยเฉพาะความเชื่อเกี่ยวกับดวงจันทร์ สำหรับชาวจีน รายงานของยานอวกาศไม่ได้กล่าวถึง กระต่ายหยก ฉางเอ๋อ หรืออู๋กังและต้นกุ๊ยฮวา มีเพียงก้อนหินและภาพพื้นผิวที่ว่างเปล่า คำถามต่อมานับจากนั้นคือ แล้วเรายังต้องไหว้พระจันทร์อยู่อีกหรือ?
.
#ดวงจันทร์กับการเพาะปลูก

คำตอบของคำถามที่เกิดขึ้นนั้นเชื่อว่าผู้คนแต่ละรุ่นคงมีคำตอบในใจอยู่แล้ว แต่หากย้อนกลับไปในสังคมจีนโบราณดวงจันทร์ถือเป็นอีกหนึ่งธรรมชาติบนท้องฟ้าที่มีความสัมพันธ์อย่างลึกซึ้งต่อวิถีชีวิต ทั้งในด้านอารมณ์ความรู้สึกซึ่งจะเห็นได้จากบทกวีที่มักรำพัน เปรียบเปรยถึงดวงจันทร์ ด้านวิถีความเป็นอยู่ ที่จะเห็นได้จากตำนานความเชื่อต่าง ๆ เช่น ตำนานเฒ่าจันทราที่ชาวจีนเชื่อกันว่า คือผู้ถือบันทึกดวงชะตาเด็กเกิดใหม่และเป็นผู้หยั่งรู้อนาคตของคู่สมรส ตำนานเทวีฉางเอ๋อกับกระต่ายหยก และที่สำคัญคือการโคจรของดวงจันทร์ยังถือเป็นตัวกำหนดระบบปฏิทินของจีนมาตั้งแต่โบราณ ดวงจันทร์จึงสัมพันธ์กับการเพาะปลูกซึ่งเป็นกิจกรรมที่สำคัญต่อการดำรงชีวิตของผู้คนในสมัยโบราณ
.
#เคารพธรรมชาติ

ด้วยความเคารพที่มนุษย์มีต่อดวงจันทร์ซื่อถือเป็นตัวแทนของธรรมชาติ จึงทำให้เกิดประเพณีไหว้พระจันทร์ขึ้น โดยจะจัดในช่วงกึ่งกลางฤดูสารท ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือนแปดของปฏิทินจีน ซึ่งเป็นช่วงเวลาแห่งการเก็บเกี่ยวผลผลิตทางการเกษตรทั้ง ข้าว ถั่ว งาและธัญพืชต่าง ๆ ผลผลิตทางการเกษตรที่เก็บมาได้จะถูกนำมาทำขนมเพื่อบูชาบรรพบุรุษและดวงจันทร์ซึ่งถือเป็นตัวแทนของธรรมชาติที่มีอิทธิพลต่อการเพาะปลูก
.
#เริ่มไหว้พระจันทร์กันเมื่อไหร่

ประเพณีไหว้พระจันทร์ของชาวจีนมีหลักฐานเก่าแก่ถึงช่วงราชวงศ์เซี่ยซึ่งจะทำเฉพาะกษัตริย์เท่านั้น ต่อมาประเพณีนี้ได้ทำกันอย่างแพร่หลายทั่วไปและถือเป็นเทศกาลของรัฐในสมัยราชวงศ์ซ่ง(พ.ศ.1503 - 1822) จนสมัยราชวงศ์หยวนซึ่งเป็นราชวงศ์มองโกล ประเพณีนี้ได้ถูกนำกลับมาปฏิบัติเฉพาะราชสำนักอีกครั้งโดยสั่งห้ามประชาชนทำพิธีไหว้พระจันทร์ แต่มีตำนานที่กล่าวถึงชาวจีนได้ใช้วันไหว้พระจันทร์เป็นวัดนัดหมายในการยึดอำนาจคืนจากมองโกล ถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องราวประเพณีไหว้ประจันทร์ที่ที่มีอิทธิพลต่อสำนึกความรักชาติของชาวจีน
.
#สิ่งที่ผู้คนในโลกยุควิทยาศาสตร์หลงลืม

ถ้ามองข้ามเรื่องตำนานและเทพเจ้าไป ประเพณีไหว้พระจันทร์คือประเพณีอันดีงามที่แสดงให้เห็นถึงความเคารพที่ที่ชาวจีนมีต่อธรรมชาติซึ่งอาจเป็นสิ่งที่ผู้คนในโลกยุควิทยาศาสตร์หลงลืม
.
ข้อมูลเพิ่มเติม
1. หนังสือ เทศกาลจีนและการเซ่นไหว้ โดยถาวร สิกขโกศล
2. บทความ 50 ปี มนุษย์เหยียบดวงจันทร์ จัดฉาก กฎหมายอวกาศ RARE EARTH เหมืองนอกโลก โดยไทยรัฐ
3. https://www.springnews.co.th/thailand/644857