พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก สร้างเมื่อ พ.ศ.2539 เพื่อเฉลิมพระเกียรติฯ รัชกาลที่ 1 ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี ผู้ทรงก่อตั้งเมืองบุรีรัมย์ เมื่อครั้งยังทรงเป็นสมเด็จพระยามหากษัตริย์ศึก พระบรมราชานุสาวรีย์มีขนาดเท่าครึ่งของพระองค์จริง หล่อด้วยโลหะสัมฤทธิ์ ฉลองพระองค์แบบนักรบตามขัตติยราชประเพณีโบราณ  ประทับบนช้างศึก  จากจดหมายเหตุประชุมพงศาวดาร ภาคที่ 7 กล่าวว่า

"..ใน พ.ศ.2321 สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี โปรดฯ ให้สมเด็จพระยามหากษัตริย์ศึก ยกทัพไปปราบพระยานางรอง ซึ่งคบคิดกับเจ้าโอ เจ้าอิน แห่งจำปาศักดิ์  ระหว่างที่พระองค์ทรงเดินทัพได้พบเมืองร้างที่ลุ่มน้ำห้วยจระเข้มาก มีชัยภูมิดี แต่มีไข้ป่าชุกชุม ชาวบ้านไม่กล้าเข้าไปอยู่อาศัย เพียงแต่ตั้งบ้านเรือนอยู่โดยรอบ พระองค์จึงรวบรวมผู้คนและตั้งขึ้นเป็นเมือง “แปะ” โดยให้บุตรเจ้าเมืองพุทไธสมัน ซึ่งติดตามไปด้วยเป็นเจ้าเมืองปกครองได้รับบรรดาศักดิ์เป็น พระยานครภักดี ภายหลังได้เปลี่ยนชื่อเมืองเป็น “บุรีรัมย์..”

ข้อมูลและภาพจาก : เว็บไซต์การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยสำนักงานสุรินทร์www.tourismthailand.org/fileadmin/upload_img/Multimedia/Ebrochure/100/43-ศรีสะเกษ.pdf

จัดหาข้อมูลโดย นางสาวสุวนันท์ ตระกูล