จังหวัดเชียงใหม่อันมีประวัติศาสตร์มายาวนานมีเขตเมืองเก่า ที่ใจกลางของเขตเมืองเก่ามีวัดเจดีย์หลวง ที่วัดเจดีย์หลวงมีต้นไม้สำคัญที่เรียกว่า "ไม้หมายเมือง" อยู่สองต้น ต้นหนึ่งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของวัด หรือถ้าบอกตำแหน่งให้หาง่ายกว่านั้นก็คืออยู่ที่ด้านหลังวิหารเสาอินทขีล ส่วนอีกต้นอยู่ที่ทิศตะวันตกเฉียงใต้ซึ่งหาตำแหน่งยากกว่านิดหน่อยเนื่องจากไม่มีสิ่งก่อสร้างใดให้อ้างอิง

     อันที่จริงจะบอกว่าหายากก็คงไม่ถูก ต้นยางนาเก่าแก่ที่อยู่มาตั้งแต่เริ่มก่อร่างสร้างเมืองนี้ มีลักษณะอันโดดเด่นสังเกตเห็นได้ง่ายอยู่แล้วในตัวมันเอง สูงจนแทบจะมองไม่เห็นยอด ใหญ่โตจนไม่อาจโอบกอดได้ด้วยคนเพียงคนเดียว ซ้ำยังเป็นไม้สำคัญที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นสัญลักษณ์ของเมืองเชียงใหม่ที่เรียกว่า “ไม้หมายเมือง” 

     “ไม้หมายเมือง” ที่ว่านี้คือ ต้นไม้อันเป็นหมุดหมายของเมือง หมุดหมายจริงๆทั้งในทางกายภาพ เศรษฐกิจ และสังคม หรือถ้าจะให้ขยายความออกไปอีกนิดก็คือ หากคุณคิดจะมองหาเมืองเชียงใหม่ คุณจงมองหาต้นไม้ต้นนี้  ในวันที่การเดินทางยังยากลำบาก ไร้ซึ่งสัญญาณจีพีเอสนำทาง ความสูงที่เห็นได้จากทุกทิศทางของไม้หมายเมืองจะบอกคุณว่าเมืองเชียงใหม่อยู่ที่ไหน ในวันที่ยังสร้างอาคารศูนย์รวมขนาดใหญ่ให้ผู้คนสังสรรค์นัดเจอไม่ได้ คุณจะพบปะใครผู้คนแห่งนครเชียงใหม่ที่ใดได้เล่านอกจากใต้ร่มเงาของไม้หมายเมืองที่จะรวมผู้คนไว้ให้คุณ

     สองร้อยกว่าปีผ่านไป เชียงใหม่เติบโต ต้นไม้อันเป็นหมุดหมายของเมืองค่อยๆลดความสำคัญลง ยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไปทำให้ไม้หมายเมืองไม่อาจเป็นทำหน้าที่เป็น “จุดหมาย” ได้อีกต่อไป คงเป็นเพียงต้นไม้สูงๆสักต้นสองต้นที่ไม่เป็นที่สังเกตสังกาใดของผู้มาเยือน ลดความสำคัญลงจนต้นหาบางสิ่งมาอ้างอิงเพื่อมองหามัน แต่ถึงอย่างนั้นต้นยางนาโบราณอันเป็นไม้หมายเมืองแห่งนครเชียงใหม่นี้ยังคงอยู่ ยังคงมีชีวิต และยิ่งใหญ่พอที่จะใช้หมายตา หากวันใดฟ้าฝนเป็นใจไม่ส่งแดดมาแผดเผาเสียจนผู้คนระเหิดหายไประหว่างเดินเที่ยวเสียก่อน การท่องเที่ยวไปในเมืองเชียงใหม่โดยใช้ต้นยางนาทั้งสองนี้เป็นจุดหมายบอกทิศทางดูสักครั้งก็เป็นอะไรที่น่าสนใจไม่น้อยเลยทีเดียว

อ้างอิง:

https://www.facebook.com/notes/pensupa-sukkata/ปริศนา-ต้นยางนา-จาก-ไม้หมายเมือง-สู่-ถนนเชียงใหม่-ลำพูน/1091441257536811/

https://blogazine.pub/blogs/omaijattava/post/1868

http://www.thaicivilsociety.com/?p=content&id_content=204