ลักษณะเด่นของพื้นที่/ลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์

     ถ้ำสุวรรณคูหาตั้งอยู่ในวัดสุวรรณคูหาหรือวัดถ้ำ  เป็นภูเขาหินปูนลูกโดดขนาดเล็ก  ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ราบ  ทางทิศตะวันออกและทิศใต้ติดกับคลองถ้ำซึ่งไหลลงสู่อ่าวพังงา  มีหน้าผาสูงชัน เป็นถ้ำขนาดใหญ่อยู่ในหินปูนอายุเพอร์เมียน บริเวณปากถ้ำจะแสดงลักษณะของหินโดโลไมต์ คือบริเวณผิวจะมีรอยแตกคล้ายหนังช้าง อายุประมาณ 250-280 ล้านปีมีหินงอกหินย้อยอยู่ทั่วไป บางบริเวณยังพบลักษณะเป็นม่านหินย้อย (drapery) ที่พอกออกมาจากผนังถ้ำ ถ้ำสุวรรณคูหาประกอบไปด้วยถ้ำหลายถ้ำอยู่รวมกัน 9 ถ้ำ  ถ้ำสุวรรณคูหามีนักท่องเที่ยวต่างชาติมาเยี่ยมชมจำนวนมาก  มีที่ขายตั๋วสำหรับนักท่องเที่ยวและมีป้ายห้ามแต่งตัวไม่เหมาะสม มีการติดไฟฟลูออเรสเซนต์ที่ถ้ำใหญ่ ถ้ำแจ้ง และถ้ำมืด  บางส่วนของถ้ำมีการปรับพื้นถ้ำทำเป็นพื้นคอนกรีต

ตำนาน/ความเชื่อ

     มีศิลาจารึก ของพระยาบริสุทธิโลหะภูมินทราธิบดี ณ ถ้ำใหญ่ เป็นอักษรไทยโบราณสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น (รัชกาลที่ 4) แต่งเป็นร้อยแก้ว  ทำเป็นรูปใบเสมาจากหินชนวน  ขนาดกว้าง 85 เซนติเมตร และสูง 100 เซนติเมตร  สภาพสมบูรณ์  เป็นบันทึกของพระยาบริสุทธิโลหะภูมินทราธิบดี ที่ให้จารึกไว้คราวที่บูรณะวัดสุวรรณคูหา เมื่อ พ.ศ. 2401

     เนื้อความในจารึกกล่าวถึง “ในปี พ.ศ. 2401  พระยาบริสุทธิโลหะภูมินทราธิบดี ผู้สำเร็จราชการเมืองตะกั่วทุ่ง  ได้มีดำริให้ทำการบูรณะปฏิสังขรณ์และสร้างวิหารขึ้น  โดยจ้างช่างชาวจีนและไทย  ให้สร้างพระพุทธไสยาสน์องค์หนึ่ง  พระนาคปรกองค์หนึ่ง พระพุทธนิพพานองค์หนึ่ง และสัปปรุษทายก  และมีชาวบ้านสร้างพระพุทธรูปหลายองค์ตามเชิงถ้ำ  มีการประดับเพดานถ้ำด้วยเครื่องถ้วย  ฐานพระปรางค์มีพระพุทธรูป 5 องค์  และเก็บอัฐิญาติๆ ไว้ในพระปรางค์  มีการทำทานและเทศนาธรรม ฉลองที่บูรณะวัดสำเร็จ”

ข้อมูลจาก  http://www.onep.go.th/thailandnaturalsites/resourcedetail.php?geo_code=PHG1&resourcetypecode=5