สัปดาห์ที่แล้ว หลังจากที่ฉันกราบพระที่วัดสุทัศน์เทพวราราม ถ่ายรูปกับเสาชิงช้า และไหว้เทวรูปศักดิ์สิทธิ์แห่งเทวสถานโบสถ์พราหมณ์ ก็นึกครึ้มใจ เดินถ่ายรูปอาคารพาณิชย์บนถนนบำรุงเมือง ถนนสายเก่าเแก่ของสยามประเทศ ไปเรื่อยๆ ตั้งแต่ช่วงเสาชิงช้าไปจนถึงคลองรอบกรุง

บริเวณนั้นเรียงรายด้วยร้านขายเครื่องสังฆภัณฑ์ เทวรูป พระพุทธรูป มากมาย

แต่มาสะดุดตากับอาคารเก่าแก่งดงามที่ซ่อนตัวอยู่หลังแนวตึกเก่า

สัปดาห์ที่แล้ว หลังจากที่ฉันกราบพระที่วัดสุทัศน์เทพวราราม ถ่ายรูปกับเสาชิงช้า และไหว้เทวรูปศักดิ์สิทธิ์แห่งเทวสถานโบสถ์พราหมณ์ ก็นึกครึ้มใจ เดินถ่ายรูปอาคารพาณิชย์บนถนนบำรุงเมือง ถนนสายเก่าเแก่ของสยามประเทศ ไปเรื่อยๆ ตั้งแต่ช่วงเสาชิงช้าไปจนถึงคลองรอบกรุง

บริเวณนั้นเรียงรายด้วยร้านขายเครื่องสังฆภัณฑ์ เทวรูป พระพุทธรูป มากมาย

แต่มาสะดุดตากับอาคารเก่าแก่งดงามที่ซ่อนตัวอยู่หลังแนวตึกเก่า

หลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ไม่นาน ปัจจุบัน ผู้สืบทอดคือรุ่นที่ ๔ คือคุณภาสินี ญาโนทัย รุ่นเหลน โดยยังคงสืบทอดสูตรยา รวมทั้งกระบวนการผลิตแบบดั้งเดิมด้วยเครื่องมือปรุงยาโบราณที่ใช้ในการปรุงยาให้ลูกค้ามากว่า ๑๐๐ ปี
ในสมัยที่คุณหมอหวานยังมีชีวิตอยู่ เคยมีโอกาสถวายการรักษาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ เสนาบดีกระทรวงต่างประเทศ ผู้ได้ชื่อว่าเป็นมือซ้ายของรัชกาลที่ ๕ ด้วย
สำหรับเภสัชภัณฑ์ที่โดดเด่นและขึ้นชื่อของบ้านหมอหวาน คือ ‘ยาหอม’ ผลผลิตทางวัฒนธรรมที่เป็นส่วนหนึ่งของสังคมไทยมายาวนาน เมื่อรับประทานยาหอมแล้วจะรู้สึกสดชื่น โดยสูตรขึ้นชื่อของที่นี่ มี 4 ตำรับ คือ
ยาหอมสุรามฤทธิ์ ใช้บำรุงหัวใจ แก้ใจสั่น   ยาหอมอินทรโอสถ แก้อ่อนเพลีย บำรุงกำลัง ยาหอมประจักษ์ แก้จุกเสียดแน่นท้อง ขับลมในเส้น ปวดเนื้อปวดตัว   ยาหอมสว่างภพ แก้อาการวิงเวียน บำรุงสมอง ช่วยการมองเห็น  นอกจากนี้ ยังมียาที่น่าสนใจอีกหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น   ลูกแปลกแม่ ยาดมกลิ่นยาหอม น้ำมันทาเส้น ลูกอมชื่นจิตต์ ฯลฯ   ฉันแปลกใจกับชื่อยาลูกแปลกแม่เป็นพิเศษ จึงสอบถาม ได้ความว่าเป็นยาอายุวัฒนะ ปรุงจากตำนานมะตูมนิ่ม พระนิพนธ์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ มีตำนานเล่าว่า ลูกชายปรุงยาชนิดหนึ่งเก็บไว้และจากบ้านไปนานหลายปี แม่พบยาจึงกินเข้าไป หลายปีต่อมา ลูกชายกลับมาบ้านแทบจำแม่ไม่ได้ เพราะแม่ดูดีขึ้นผิดหูผิดตา เป็นที่มาของชื่อ ‘ลูกแปลกแม่’ นั่นเอง

ฉันอมลูกอมชื่นจิตต์ออกมาจากร้านพร้อมความชื่นใจ  ยาหอมที่ถูกเปลี่ยนรูปแบบเป็นลูกอมด้วยเทคโนโลยี ‘Encapsulation’ห่อหุ้มผงยารสขมให้กลายเป็นลูกอมรสกลมกล่อม เพื่อให้คนรุ่นใหม่ลองเปิดใจใช้ยาแผนโบราณ แสดงให้เห็นถึงความพยายามของครอบครัวเล็กๆ ครอบครัวหนึ่ง ที่ตั้งใจเก็บรักษาสืบทอดภูมิปัญญาของแผ่นดินอย่างสุดความสามารถ   อย่างน้อยอะไรดีๆ จากยุคปู่ย่าตาทวด ก็ยังไม่หายสาบสูญและมีสืบทอดต่อไปให้ลูกหลานได้ใช้ประโยชน์ในอนาคต

เรียบเรียงโดย : tthananid